Mekanik tesisat ve iklimlendirme, TMMOB Makina Mühendisleri Odası’nın uzmanlık alanlarının başında gelmektedir ve bu konularda eğitim, belgelendirme, yayın, periyodik kontrol gibi birçok görevi Odamız kamusal mesleki sorumlulukla yürütmektedir. Bu konularda oldukça zengin bir yayın faaliyetimiz de bulunmaktadır. 

İklimlendirme Teknik Kurulu’nun Oluşumu, Bileşimi

Covid-19 pandemisinin ülkemizde görüldüğü andan itibaren, özellikle iç mekan iklimlendirmesi üzerine uzman üyelerimizi bir araya getirerek bir Teknik Kurul oluşturduk. Bu kurulun ürünü olan açıklama ve metinler ile hastanelerden başlayarak toplu olarak bulunulan iç mekanlarda alınması gereken önlemleri dile getirdik. 

Pandemi koşullarının hayati toplumsal önemi nedeniyle ilgili meslek kuruluşlarıyla temaslar da kurduk ve birlikte çalışma gereğini yerine getirmeye başladık. İklimlendirme, tesisat/mekanik tesisat, yapı ve tesis yönetimi üzerine oda, vakıf, dernekler ile farklı branşlardan hekim dostlarımız ve bir tıp derneği ile temaslarımız son derece olumlu sonuçlar verdi. Kısaca, zamanla birlikte katılım oldukça genişledi ve Odamız bünyesindeki Teknik Kurulu, İklimlendirme Teknik Kurulu’na (İTK) dönüştürdük. 

Şu an itibarıyla İklimlendirme Teknik Kurulu’nda onbir meslek kuruluşu ile farklı branşlardan hekim dostlarımız yer almaktadır. 

Bu kuruluşlar ve hekimleri tek tek belirtmek isterim:  

• ÇEDBİK (Çevre Dostu Yeşil Binalar Derneği)

• ESSİAD (Ege Soğutma Sanayicileri İş Adamları Derneği), 

• ISKAV (Isıtma Soğutma Klima Araştırma ve Eğitim Vakfı), 

• İSKİD (İklimlendirme Soğutma Klima İmalatçıları Derneği), 

• KLİMUD (Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği), 

• MMO (Makine Mühendisleri Odası) 

• MTMD (Mekanik Tesisat Müteahhitleri Derneği), 

• MÜKAD (Mühendis ve Mimar Kadınlar Derneği), 

• TRFMA (Tesis Yönetim Derneği), 

• TTMD (Türk Tesisat Mühendisleri Derneği), 

• UTTMD (Uluslararası Tesis Teknik Müdürleri Derneği)

• Ve farklı branşlardan hekim dostlarımız Prof. Dr. Ali Osman Karababa, Prof. Dr. Ayşın Zeytinoğlu, Prof. Dr. Candan Çiçek, Prof. Dr. Dilek Yeşim Metin, Doç. Dr. Ebru Ortaç Ersoy, Prof. Dr. Feride Aksu Tanık. 

Bu vesileyle, derginiz aracılığı ile birlikte mesai yaptığımız dostlarımıza teşekkürlerimizi ifade etmek istiyorum.

Amaç

İklimlendirme Teknik Kurulu çalışmaları, mevcut yapıların veya yapılmakta olanların hiçbirinin herhangi bir salgın/pandemi koşulları gözetilerek yapılmadığı gerçeğinden hareket etmektedir. 

Bu ön belirleme Kurulumuzu; iklimlendirme, tesisat/mekanik tesisat disiplinleri, tesis yönetimi, hijyen koşulları ve tıp bilimlerinin gerektirdiği önlemler üzerinde bütünlüklü olarak yoğunlaşmaya yönlendirmiştir. 

Bu gerekliliklerden hareketle öncelikle, ilgili tüm yapı ve tesislerde pandemi senaryolarının oluşturulması, pandemi sürecinde çalışma şeklinin belirlenmesi ve mevcut çeşitli sistemlerin en iyi performansı gösterebilmeleri için gerekli değişikliklerin önerilmesi amaçlanmıştır. 

Bu amaç, genel kamusal/toplumsal amacımız olan halk sağlığı/toplum sağlığının bilimsel teknik gerekliliklerden hareketle sağlanmasına bağlı olarak belirlenmiştir. 

Covid-19 pandemisinin dünya ve ülkemizi uzun bir süre etkileyeceği gerçeğinden hareketle gündemimize aldığımız bir dizi çalışma, ilgili mekanlardaki mevcut eksiklikler ile yanlış bilgi ve uygulamaların giderilerek sağlıklı, güvenli ortamlar oluşturulmasına yöneliktir. 

İşleyiş

İklimlendirme Teknik Kurulu’nun çalışmaları dokuz alt komisyonda hazırlanmakta ve tamamlanan çalışmalar Kurulda görüşüldükten sonra ilgili kamu idareleri, kuruluşlar ve kamuoyuna sunulmaktadır. 

Çalışma konuları

İklimlendirme Teknik  Kurulu  çalışmalarını mevcut yapılar ve proje aşamasındaki yapılar olmak üzere iki ana başlıkta toplamakta; ayrıca toplu ve bireysel ulaşım araçlarında doğru havalandırma sistemlerini de gündemine almıştır. 

Kurul çalışmaları; 

• Hastane ve Sağlık Yapıları

• Oteller

• Alışveriş Merkezleri

• Okullar ve Kreşler

• Ofisler

• Endüstriyel Tesisler

• Kara ve Denizyolu Ulaşım Terminalleri 

• Karayolu Toplu Ulaşım Araçları

Olmak üzere tüm toplu bulunulan kapalı mekanlar ve toplu taşım araçları üzerinde yoğunlaşmıştır. İTK, bu yapı ve mekanlarda hangi önlemlerin alınması ve olası pandemi senaryolarına göre kriterler belirlenmesine yönelik metinler, yönergeler oluşturmada yoğunlaşmıştır. 

Yukarıda sıralananlar ve diğer konularda oluşturulan veya oluşturulacak metinlerin/yönergelerin takibi ve kontrolü için usul ve esaslar belirlenmesi Kurul çalışmaları kapsamındadır. 

Söz konusu yapılarla ilgili uluslararası kuruluşlar ve yayınlarının takip ve değerlendirilmesi de Kurulumuzun gündemindedir. 

Ayrıca Kurulumuza yapılacak olası gönüllü denetleme talepleri üzerine ilgili kapalı yapılar/tesisler incelenebilecek; inceleme sonuçları yapı sahipleri veya işletmecileri ile paylaşılacak ve iklimlendirme sistemleri iç hava kalitesi yönünden vasıflandırılacaktır. 

Yapılan çalışmalar

Şu ana kadar yapılan ve paylaşılan çalışmalar şunlardır:

• AVM’lerde Pandemi Tedbirleri 

• Otellerde Pandemi Tedbirleri 

• Karayolu Toplu Taşıma Araçlarında Pandemi Tedbirleri 

• Okullar ve Kreşlerde Pandemi Tedbirleri 

• Hastanelerin Klima ve Havalandırma Tesisatlarında Alınacak Önlemler 

• Ofislerde Pandemi Tedbirleri 

• Gar Binaları, Otobüs Terminalleri ve Deniz Ulaşım Yolcu Salonları Pandemi Tedbirleri 

• Mevcut Binalarda İklimlendirme Havalandırma Sistemlerinin İşletme ve Bakım Yönünden Alınması Gereken Genel Tedbirler Prosedürü ve Kapalı Alanların İklimlendirme Sistemlerinin Denetlenmesi ve Belgelendirilmesi 

• Endüstriyel Tesislerde Pandemi Tedbirleri 

• Havaalanları Terminal ve İşletme Binalarında Pandemi Tedbirleri 

• Mevcut Binalarda İklimlendirme Havalandırma Sistemlerinin İşletme ve Bakım Yönünden Alınması Gereken Genel Tedbirler Prosedürü 

• Kapalı Alanların İklimlendirme Sistemlerinin Denetlenmesi ve Belgelendirilmesi 

• Mevcut Gıda Tesislerinde Covid 19 Pandemi Tedbirleri/Et Kombinaları ve Soğuk Odalar.

İTK çalışmaları göstermiştir ki ülkemizdeki mühendislik birikiminin dünyadan aşağı kalır yönü yoktur  ve kamu idareleri tarafından yayınlarımızın dikkate alınmasını süreçte aktif oılarak yer alma taleplerimizin karşılık bulmasını bekliyoruz.

Yüzyüze Eğitim gerekliliğini ve okulların yeterli şartlar sağlanarak açılmasını savunuyoruz. Ancak bu konuda yaptığımız açıklama ve çalışmalardan sonra, okullarda hiçbir çalışma yapılmadı. Mart ayında kısmi de olsa yüzyüze eğitimin başlaması ülkede bulaşın artmasını etkileyen unsurlardan biri oldu. Tüm mekanlarda olduğu gibi okullarda da taze hava (sadece pandemi dönemi için değil, normal şartlarda da) elzemdir. Tüm sınıf ve dersliklerimiz öncelik doğru mimari çözümler eşliğinde ve doğal havalandırma dahil olmak üzere yeterli taze hava sağlayacak şekilde tadil edilmeli; yaz dönemi bunun için değerlendirilmelidir. Mevcut şartlar altında okulların açılması sorunlu olacaktır. Bu konuda yetkili idarelere bir daha sesleniyoruz. Sadece Makina Mühendisleri Odası olarak değil, İTK’nın tüm bileşenleri olarak  teknik desteğe ve görevlendirmeye hazırız.

İstem ve dileklerimiz

Kurulun yayımladığı metinlerin Sağlık Bakanlığı, İl Pandemi Kurulları, ilgili Bakanlık ve diğer kamu idarelerinin yayımladığı rehber, genelge, yönerge, vb. metinlere ek olarak uygulanmasını diliyoruz. 

Ayrıca pandeminin ortaya çıkmasından sonra Sağlık Bakanlığı tarafından bir Bilim Kurulu oluşturulmasını çok olumlu bulmakla birlikte bu kurulda Türk Tabipleri Birliği ve ilgili diğer sağlık meslek örgütleri ile bina ve mekanların iklimlendirme/tesisat sistemleriyle ilgili olarak TMMOB, Odamız ve İklimlendirme Teknik Kurulu’nda yer alan meslek kuruluşlarının da yer almasının çok daha doğru bir uygulama olacağını belirtmeliyiz. Zira böylelikle önlemler bütünlüğü sağlanabilecek ve ve pandemi sürecinin iyi yönetilemediği yönündeki haklı kaygılar ortadan kaldırabilecektir. Diğer yandan “kapanma”, “normalleşme” uygulamalarının kapsamı ve zamanlamalarıyla ilgili haklı toplumsal tereddütlerin kamu idarelerince dikkate alınması gerektiğini düşünüyoruz. 

İklimlendirme Teknik Kurulu çalışmalarına https://www.mmo.org.tr/merkez/iklimlendirme-teknik-kurulu-calismalari   

bağlantısından ulaşılabilmektedir.