Ülke Enerji Genel Müdürü Ali Aydın:  "Sektör olarak 2020 yılında genel hedefimiz ise 10 GW kurulu güce ulaşmak ve gelişmelerin, yatırımların daha da devam etmesi için çalışmaya devam etmek."

RÖPORTAJ : NÜKTE KURTCU

Nisan ayı dosya konumuz ‘’yenilenebilir enerji’’ olunca rüzgâr enerjisi sektörünün etkin isimlerinden biri olan Ülke Enerji Genel Müdürü Ali Aydın ile röportaj yapma fırsatı yakaladık. Türkiye Rüzgâr Enerjisi Birliği üyesi ve Türkiye’de tek Avrupa Rüzgâr Enerjisi Birliği üyesi olan Ülke Enerji’nin, bugüne kadar toplamda 1.000’e yakın rüzgâr türbinine hizmet verdiğini belirten Aydın, Rüzgâr türbinleri için sundukları bakım ve onarım hizmetlerinde Avrupa standartlarında olduklarını dile getirdi.

∂ Öncelikle Türkiye’de rüzgâr enerjisi sektörü nasıl şekilleniyor? Sektördeki son gelişmeler nelerdir?

Türkiye’deki rüzgâr enerjisi sektörü son 10 yıla bakıldığında önemli gelişmeler gösterdi. Özellikle yenilenebilir enerjiye olan ihtiyacın her alanda artması ve faydalarının gün yüzüne çıkmasıyla birlikte ülke olarak önemli bir gelişim gösterdiğimize inanıyorum. Rüzgâr enerjisinde de hem devlet destekli yatırımların hem de yerli ve yabancı özel yatırımların artması beraberinde de sektörün olumlu anlamda gelişmesine destek olmuştur. Geçmiş yıllarda rüzgâr enerjisi alanındaki tüm gelişmeleri, yeterli altyapı, teknoloji ve alanında yetkin çalışanların olmaması nedeniyle yaşanılan sorunların son 10 yıl içerisinde önemli ölçüde iyileştiğini ve bu gelişme sürecinin hız kesmeden devam ettiğini görebiliyoruz. Hem yatırımcı hem üretici hem de bakım ve onarım hizmetlerinde birlikte yürütülen bir sürecin oluştuğunu belirtmemiz gerekiyor. Avrupa’daki gelişmelerin Türkiye’ye gelmesini beklemek yerine o teknolojilere sahip olmak için yapılan AR-GE çalışmaların devamlılığı bile Türkiye’deki rüzgâr enerjisi sektörünün gelişimine önemli derecede destek sağlıyor. Şu anda ülkemizde rüzgâr enerjisi sektöründe endüstri 4.0’ın sağladığı gelişimleri görmeye başladık. Bu sürecin devamlılığı yerli ve milli kaynakların kullanımına gösterilecek özenle birlikte sürdürüldüğü sürece daha da ileri seviyelere çıkılabileceğine inanıyoruz.

∂ Peki RES projelerinin ilerleyişi hakkında bizlere bilgi verir misiniz?

Türkiye’de şu an işletme halinde olan 198 adet RES bulunuyor. Bu RES’lerden 3.285 adet rüzgâr türbini bulunuyor. Ülkemizin RES’lerden elde ettiği kurulu güç ise 8 GW. Elde ettiğimiz elektrik ise yaklaşık olarak toplam elektrik ihyacımızın %8’ini karşılayabiliyor. 25 adet inşa halinde olan RES’lerimiz mevcut. Sektör olarak 2020 yılında genel hedefimiz ise 10 GW kurulu güce ulaşmak ve gelişmelerin, yatırımların daha da devam etmesi için çalışmaya devam etmek. 

‘’TEKNOLOJİK GELİŞMELER VE BERABERİNDE GETİRDİĞİ DİJİTALLEŞME, RÜZGÂR ENERJİSİNİN BİRÇOK ALANINDA KAZANIMLAR ELDE EDİLMESİNİ SAĞLIYOR’’

∂ Dijitalleşmenin rüzgâr enerjisine etkileri nelerdir?

Gelişmiş otomasyon sistemini, üretim teknolojilerini ve nesnelerin internetini içerisinde barındıran Endüstri 4.0, rüzgâr enerjisinde de etkilerini gösteriyor. Teknolojik gelişmeler ve beraberinde getirdiği dijitalleşme, rüzgâr enerjisinin birçok alanında kazanımlar elde edilmesini sağlıyor. RES’lerin yıllık üretim verimliliği ve karlılığını arttırmak üzere geliştirilmeye devam eden dijital yazılımların gücü, yenilenebilir ve sürdürülebilir enerji kaynaklarının daha verimli kullanılması için anahtar rol oynuyor. Özellikle rüzgâr türbinlerinin nasıl daha akıllı ve üretim çıktılarının nasıl daha rekabetçi olabileceği konusunda yapılan çalışmalar önemli kazanımlar sağlıyor. Teknolojik ilerlemelerle enerji verimliliğinde yaklaşık %20-%25 artış sağlandığını söyleyebiliriz. Böyle bir durumda da dijitalleşmeye arkamızı dönmeyi değil daha da sahiplenmemiz gerektiğini belirtiyoruz.

‘’2020 YILINDA ULAŞILMASI HEDEFLENEN 10 GW İÇİN GEREKLİ ÇALIŞMALARIN HIZLANDIRILMASI GEREKİYOR’’

∂ Diğer ülkelerle karşılaştırdığımızda, Türkiye rüzgâr enerjisinden faydalanma konusunda nerede?

Avrupa Rüzgâr Enerjisi Birliği (WindEurope) 2019 raporuna göre, AB ülkeleri geçen yıl elektrik ihtiyaçlarının %15’ini rüzgâr enerjisinden elde etti. Türkiye’nin rüzgâr enerjisinden elde ettiği elektrik üretimi ise artış göstererek %8’e yükseldi. Avrupa'daki tüm rüzgâr enerjisi kapasitesinin %67'si 5 ülkede bulunuyor. Avrupa genelinde 7. sırada bulunan Türkiye’nin sahip olduğu kurulu rüzgâr enerjisi gücü ise 686 MW’lik artışla 8 GW oldu. Geçen yıllara oranla ülkemizin 2019 yılındaki rüzgâr enerjisi yatırımlarının düşük olduğunu dile getirebiliriz. 

Ancak 2020 yılında ulaşılması hedeflenen 10 GW için gerekli çalışmaların hızlandırılması gerekiyor. Gelecek yıl daha iyi olması beklenmeyen ve çok az yeni yatırım yapılacağı açıklanan Almanya’nın durumu, Avrupa’daki belirlenen hedefleri tutturmada sorun oluşturabilir. Avrupa’daki genel durağanlığa dikkat etmeliyiz. Rüzgâr enerjisinde atağa geçmemiz gerekiyor. Başta yatırımcılar olmak üzere, rüzgâr enerjisi sektöründe ihtiyaç duyulan adımların bir an önce atılması gerekiyor.

‘’25 YILLIK BİR EKONOMİK ÖMÜR İÇİN İSE RÜZGÂR TÜRBİNLERİNDE DÜZENLİ BAKIMLARIN YAPILMASI GEREKİYOR’’

∂ Bize biraz da rüzgâr türbinlerinin bakımı ve bunun öneminden bahseder misiniz?

Rüzgâr enerjisini elektriğe dönüştüren en önemli noktalardan birini rüzgâr türbinleri oluşturuyor. Yıllar içerisinde yapılan yatırımlar ve rüzgâr enerjisine duyulan ihtiyaç ile sayıları artan rüzgâr türbinlerinin geleceğini ise düzenli ve düzensiz bakımlar belirliyor. 25 yıllık bir ekonomik ömür için ise rüzgâr türbinlerinde düzenli bakımların yapılması gerekiyor. Çünkü, kurulu olan ve üretime başlayan rüzgâr türbinlerinde gözle görülen ya da görülmeyen birçok hasar ömrünü etkiliyor. Özellikle gözle görülemeyen hasarların tespit edilememesi nedeniyle rüzgâr türbinlerinde zamanla büyük sorunlar oluşabiliyor ya da türbin kanatlarındaki ilk başta önemsenmeyen bir çizik, türbinin durmasından kanadın türbinden ayrılmasına kadar pek çok soruna yol açabiliyor. Düzenli bakımlarla bu sorunların önüne geçebilmek hem türbinin ömrü hem de sektörün devamlılığı için en önemli adımlardan birini oluşturuyor.

‘’RÜZGÂR ENERJİSİ ALANINDA HEM YERLİ KAYNAKLARIN KULLANIMINA HEM DE TEKNOLOJİK GELİŞMELERE CİDDİ ÖNEM VERİYORUZ’’

∂ Ülke Enerji’nin rüzgâr enerjisi sektöründeki çalışmaları hakkında bilgi alabilir miyiz?

2013 yılında kurulan ve her yıl üzerine katarak büyüyen, Türkiye Rüzgâr Enerjisi Birliği üyesi ve Türkiye’de tek Avrupa Rüzgâr Enerjisi Birliği üyesi olan firmamız, bugüne kadar toplamda 1.000’e yakın rüzgâr türbinine hizmet verdi. Türkiye’deki türbinlerin üçte birine personellerimiz hizmet vermek için ulaştı. Toplamda 32 farklı müşterimiz var. 97 farklı rüzgâr sahasına hizmet verdik. Rüzgâr enerjisi alanında hem yerli kaynakların kullanımına hem de teknolojik gelişmelere ciddi önem veriyoruz. Rüzgâr türbinleri için sunduğumuz bakım ve onarım hizmetlerinde Avrupa standartlarındayız. Drone teknolojisi ve yüksekte çalışma platformlarımız ile ülkemiz için en iyi hizmetleri sunmaya devam ediyoruz. Özellikle insansız hava araçları ile rüzgâr türbinlerinin analizlerini olumsuz doğa koşullarında bile gerçekleştirerek, rüzgâr enerjisinin verimliliğini devamlı kılmada ve duruş sürelerini azaltmada önemli kazanımlar sağlıyoruz. Eski model güvenlikli olmayan halatlı çalışmalardan yüksekte çalışmaya imkân tanıyan platformları kullanıma sunmamız da çalışma arkadaşlarımızın güvenliklerini sağlarken, bakımların da daha aktif gerçekleşmesine olanak sağlıyoruz. Ayrıca çalışan eğitimine önem vermenin, verimliliği ve hizmet kalitesini artırdığına da inanıyoruz. Çalışanlarımızın en iyi eğitimleri alarak ülkemize katma değer yaratmasını istediğimiz için eğitimlerini yurtdışında aldırıyoruz. 

‘’MEVCUT YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI DESTEK MEKANİZMASI (YEKDEM), ÇOK KİLİT BİR ROL OYNUYOR’’

∂ Türkiye’nin rüzgâr enerjisindeki konumu 2019’da nasıldı? Rüzgâr sektöründe 2020 yılı ve daha da ilerisini nasıl görüyorsunuz?

Avrupa içerisinde kurulu rüzgâr gücündeki sıralamamızı korumamız önemli bir motivasyon sağladı. Ancak gösterdiğimiz gelişmenin diğer yıllara oranla düşük kaldığını dile getirmemiz gerekiyor. 2020 için koyulan hedeflere ulaşmada kilit noktalara odaklanmamız gerektiğini düşünüyoruz. Mevcut Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destek Mekanizması (YEKDEM), çok kilit bir rol oynuyor. 2020 Aralık ayında sona erecek olan desteğin sağladığı avantajları görmezden gelemeyiz. Rüzgârda büyümenin devam etmesi için sektör olarak, yeni YEKDEM fiyatının hem sürdürülebilir hem de finanse edilebilir şekilde fiyatlanması gerektiği inancındayız. 2020 sonrası devreye girecek RES’lerin ürettikleri enerjinin, serbest piyasada satılmasından dolayı doğacak belirsizliğin giderilmesi gerektiğine dikkat çekmek istiyoruz. Desteklerin ve çalışma gayretinin devamlılığı sağlandığında hem ülke ekonomi hem de enerjisi için önemli kazanımları sağlayacağımız geleceğe sahip olabiliriz.

‘’ÜLKE ENERJİ OLARAK, ZORLAYICI DOĞA KOŞULLARINA KARŞI TEKNOLOJİYİ SONUNA KADAR KULLANARAK ÖNÜNE GEÇMEYE ÇALIŞIYORUZ’’

∂ Rüzgâr yatırımları yapılırken karşılaşılan sorunlar ve bu sorunların üstesinde gelme yöntemleriniz nelerdir?  

Rüzgâr enerjisinde istenilen düzeylere gelebilmek adına yatırımcıların yatırımlarına da devam etmesi gerekiyor. Kurumsal düzenleme ve kamusal politikalardaki belirsizliklerin, öngörülebilirliğin daralması ve döviz kurlarında yaşanan dalgalanmaların yatırımlara devam etme konusunda zorluklar yaşattığını söyleyebiliriz. Bakım ve onarımlar konusunda ise yaşadığımız sorunların başında zorlayıcı doğa koşulları, yetkin düzeyde çalışma arkadaşının bulunamaması gibi sorunlarla karşılaşabiliyoruz. Ülke Enerji olarak, zorlayıcı doğa koşullarına karşı teknolojiyi sonuna kadar kullanarak önüne geçmeye çalışıyoruz. Drone teknolojisi, yüksekte çalışma platformları bunlar için attığımız önemli adımlar ve dahası için de durmuyor, AR-GE çalışmalarına devam ediyoruz. Alanında yetkin çalışanlara sahip olma konusunda hala istenilen düzeyde değiliz ama taşın altına elimizi koyarak üzerimize düşenleri yıllardır yapıyoruz ve yapmaya devam edeceğiz.

‘’BİZİM İÇİN BU SEKTÖRE İYİ HİZMET VEREBİLMEK KADAR ÖNEMLİ BİR ŞEY VARSA O DA VERDİĞİMİZ HİZMET VE KALİTENİN DAHA YERLİ OLABİLMESİDİR’’

∂ Ülke Enerji’nin kalite politikası ve sürdürülebilirlik yaklaşımı hakkında neler söylemek istersiniz?

Bakım ve onarım sektöründe hizmet kalitesini, çalışan kalitesini ve teknolojik gelişmeleri pratiğe dönüştürme konusunda önemli bir algıya sahibiz. Bundan sonra dijitalleşme süreciyle birlikte hizmet verdiğimiz müşterilerimizle daha verimli, daha hızlı iletişim kurarak hem fark üretmeye hem de başarı odaklı çalışma politikamızı sürdürmeye çalışacağız. Bulunduğumuz sektör yenilenebilir ve sürdürülebilir enerjinin mihenk taşlarından biri olan rüzgâr enerjisi. Bunun bilinciyle hareket etmememiz de mümkün değil. Şu an yurtdışından edindiğimiz tecrübe ve bilgileri yerli ve milli hale dönüştürmek için çalışmalarımıza devam ediyoruz. Bizim için bu sektöre iyi hizmet verebilmek kadar önemli bir şey varsa o da verdiğimiz hizmet ve kalitenin daha yerli olabilmesidir. 

∂ 2020 yılı itibari ile firmanızın sektördeki yurtiçi ve yurtdışı konumu nedir?

Her geçen sene tecrübemiz, eğitim ve teknik altyapı yatırımlarımız sayesinde global türbin üreticileri tarafından daha çok tercih ediliyoruz. Ülke Enerji olarak, işimizin uçtan uca kalitesinden ve amaca ulaşmasından sorumluyuz. Bu sorumluluğun vermiş olduğu bilinçle Avrupa’daki yerleşik hizmet kalitesini ve teknik yeterliliği Türkiye’de de sunabiliyoruz. Bu doğrultuda teknoloji odaklı yatırımlarımıza 2020 yılında da devam edeceğimizi söyleyebilirim.

‘’GELİŞEN TEKNOLOJİYİ İŞLERİMİZE ENTEGRE ETMEYE VE VERİMLİLİĞİ ARTIRMAYA DEVAM EDECEĞİZ’’

∂ Ülke Enerji olarak gündeminizdeki projeler ve ileriye dönük hedefleriniz nelerdir?

Rüzgâr enerjisi ve ülkemizdeki gelişimine olan inancımız, ülkemizdeki hizmet standartlarını geliştirme arzumuz 2020 yılında da devam edecek. Gelişen teknolojiyi işlerimize entegre etmeye ve verimliliği artırmaya devam edeceğiz. Global piyasada yer alan alanımızda ki oyuncuları takip ediyor ve inovatif çözümleri ülkemize ve sektörümüze aktararak katkı sağlıyor olacağız.

∂ Son olarak eklemek istediğiniz bir konu var mı?

Rüzgâr enerjisi sektörüne ve gelişimine vermiş olduğunuz destekler için teşekkür ediyoruz. Sektöre dair gelişmelerin medyada yer alabilmesi için yaptığınız çalışmaları takdir ediyoruz.