GENEL BİLGİLER

 

Yönetim Şekli : Hanoi 

Başkent : Tek parti yönetimi

Nüfus : 97.384.000 (IMF 2021 tahmini)

Yüzölçümü : 331.051 km²

Konuşulan Diller : Vietnamca, İngilizce, Fransızca, Çince

Para Birimi : Vietnam Dongu (VND) 

Doğal Kaynakları : Petrol, Doğalgaz, Kömür, Boksit, Demir, Bakır, Altın, Değerli Taşlar,  Kromat, Granit, Mermer 

İklimlendirme Sektörü İthalatı : 5.216.722 Milyar $ (TradeMap 2020) 

İklimlendirme Sektörü İhracatı : 3.420.385 Milyar $ (TradeMap 2020) 

GSYİH : 369,4 Milyon $ (IMF 2021 tahmini)

Kişi Başı GSYİH : 3,759 $ (IMF 2021 tahmini)

 

 

KONUMU

Güneydoğu Asya’da Çinhindi Yarımadasının doğu kesiminde yer alan Vietnam, kuzeyde Çin Halk Cumhuriyeti, batıda Laos, Kamboçya ve Tayland Körfezi, güney ve doğuda Güney Çin Denizi ve Tonkin Körfezi ile çevrilidir. 3,444 km sahil şeridi olan Vietnam’ın Kamboçya ile 1,228 km, Çin ile 1,281 km ve Laos ile 2,130 km sınırı bulunmaktadır. (Ticaret Bakanlığı Vietnam Ülke Profili)

 

NÜFUS VE İŞGÜCÜ

2020 yılında Vietnam’ın nüfusu 97,3 milyon kişidir. Nüfusun %35 şehirde, %75 kırsal alanda yaşamaktadır. Nüfus ülkenin iki büyük pirinç üretim deltasında (Kuzeyde Kızıl Nehir, Güneyde Mekong) ve yoğunlaştığı bilinmektedir.

 

Ülkede okuma yazma oranı oldukça yüksek olduğu bilinmektedir. 15 yaş ve üzeri nüfusun okuma yazma oranı %93,5 olup, kadın nüfusta bu oran %91,3, erkek nüfusta ise % 95,8 olarak verilmektedir. Son yıllarda önemli artışlar olsa da, ülkede yüksek okul ya da üniversite eğitimine sahip nüfus oldukça azdır. Ayrıca çalışabilir işgücünün yaklaşık %80’i vasıfsız kişilerden oluşmaktadır. (Ticaret Bakanlığı Vietnam Ülke Profili)

 

ELEKTRİK ALTYAPISI

Vietnam’da standart voltaj 220 volt’tur. Standart frekans ise 50 hz’dir. A,B,C tipi priz soketi kullanılmaktadır. (https://argevetasarim.com/ulkelere-gore-gerilim-voltaj-ve-fis-tipleri/) Dünya Bankası verilerine göre ülkenin % 99.4’ının elektriğe erişimi bulunmaktadır. (https://data.worldbank.org/indicator/EG.ELC.ACCS.ZS)

 

İKLİM

Ülkenin güneyinde tropikal, kuzeyinde ise musonal iklim tipi hakimdir. Ülkede yıl boyunca ortalama sıcaklık 20°C civarındadır. Güney Vietnam’da yılda iki mevsim yaşanmakta olup, Kasım ve Nisan arası serin ve kuru. Mayıs ve Ekim ayları arasında ise sıcak ve yağmurlu bir iklim hakimdir. İki mevsim arasındaki sıcaklık farkı ise sadece 3°C civarındadır. Kuzey Vietnam’da ise dört ayrı mevsim yaşanmaktadır. (Ticaret Bakanlığı Vietnam Ülke Profili)

 

EKONOMİ - DIŞ TİCARET

 

VİETNAM’IN EKONOMİSİ

2001 yılında Vietnam ASEAN Serbest Ticaret Anlaşması’na iştiraki olmuştur. 2007 yılında Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) üyesi olması ise ülkenin ekonomik ve ticari rejiminde önemli değişikliklere neden olduğu bilinmektedir. DTÖ üyeliği ile Vietnam dış ticaret sisteminin daha liberalleşmesine, dış pazarlara giriş imkânlarının kolaylaşmasına ve bu sayede özellikle tekstil, hazır giyim, ayakkabı ve eletronik cihaz ihracatının artmasına neden olmuştur. Bununla birlikte ülke doğrudan yabancı sermaye yatırımları bakımından oldukça cazip hale gelmiştir. Ayrıca DTÖ üyeliği, yasal düzenlemeler yapma zorunluluğu fikri mülkiyet haklarının korunması, kamu iktisadi teşekküllerinin özelleştirilmesi gibi konular sebebiyle getirilmiştir.

 

İhracat, Vietnam'ın GSYİH'sına giderek daha önemli bir katkı oluşturmaktadır. Vietnam’da endüstriyel üretim, tekstil, elektronik ve deniz ürünleri üretimi gibi belirli sektörler hızla büyümektedir. Ülke ekonomisi ayrıca, düşük döviz rezervleri nedeniyle dış şoklara daha açık ve fiyat dalgalanmaları bakımından kırılganlığa sahiptir.

 

Ülkede iç piyasanın uluslararası rekabete açılması, ülke içindeki KOBİ’lerin zayıf ve rekabetçi olmayan yapıları nedeniyle varlıklarını sürdürmelerinde zorluk yaratmaktadır. Vietnam’da devletin GSYİH’nin %37 oranında büyüklüğe sahip kamu iktisadi teşekkülleri aracılığı ile ekonomide önemli rol oynadığı bilinmektedir. Kamuda önemli ve hassas nitelikteki çoğunluk hisseler; enerji, telekomünikasyon, havacılık ve bankacılık olarak özetlenmektedir. Devlet kuruluşlarının ve firmalarının performansını artırmak için Vietnam Hükümeti tarafından çeşitli politikalar uygulamaktadır. Bununla birlikte, kamu iktisadi teşekküllerinin bir kısmının özelleştirilmesine çalışılmaktadır.

 

Dünya Bankası verilerine göre; Vietnam 2020 yılında sanayi sektöründe GSYİH'nın %34,5'ine katkıda bulunmuş ve toplam işgücünün %28'ini istihdam etmiştir. Son yıllarda enerji sektöründe kömür, hidrokarbonlar, elektrik, çimento ve çelik endüstrisi özelinde patlamalar yaşanmıştır. Vietnam, petrol endüstrisinde görece yeni bir oyuncu olmasına rağmen Güneydoğu Asya’daki üçüncü en büyük üretici haline gelmiştir. Ülkede yüksek katma değerli sektörler kapsamında; otomobil, elektronik ve bilgisayar teknolojileri (yazılım) alanlarına yatırım yapılmıştır. Ülkede geçtiğimiz 30 yıl içinde, farklı ortaklarla çok sayıda ticaret anlaşması imzalanmıştır. Bu ticaret anlaşmaları ülkeyi dünyadaki ana üretim merkezlerinden biri olarak tanıtmasına vesile olmuştur. Vietnam 1995 yılında ASEAN topluluğuna katılmış ve 2000 yılında Amerika Birleşik Devletleri ile bir ticaret anlaşması imzalamıştır. Vietnam 2007 yılında Dünya Ticaret Örgütü'ne kabul edilmiştir. O zamandan beri ülke, diğer ASEAN ülkeleri, AB, Çin, Japonya, Güney Kore, CPTPP (Trans Pasifik Ortaklık Anlaşması) ve son olarak RCEP (Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık) gibi ikili ve çok taraflı anlaşmalara imza atarak dünya ekonomisine entegre olmuştur.

 

(https://ticaret.gov.tr/data/60c34f8313b87627f82f13c9/Vietnam%20%C3%9Clke%20Profili.pdf)

 

EKONOMİDE GELECEĞE YÖNELİK BEKLENTİLER

COVID-19 salgını nedeniyle Vietnam’ın büyüme hızı her ne kadar yavaşlamış olsa da 2020 yılında %2,7 ile pozitif bölgede kaldığı belirtilmektedir. 2021 yılının Ocak ayında güncellenen IMF tahminlerine göre, salgın sonrası küresel ekonomik toparlanmaya bağlı olarak, Vietnam'daki GSYİH büyümesinin 2022 yılında %7,4'e geri dönmesi beklenmektedir. Bu sınırlı artış sebebinin para politikalarındaki sıkılaşma ve devlet tarafından verilen garantilerdeki sınırlamalarının sonucu olduğu bilinmektedir. Ülkedeki enflasyon rakamları yıllara göre sırasıyla; 2019 yılında %2,8; 2020 yılında %3,8 olarak verilmektedir. IMF'nin en son Dünya Ekonomik Görünümü Raporuna göre 2022 yılındaki ortalama enflasyon rakamının ise; %4 olacağı tahmin edilmektedir.

 

Vietnam ekonomik büyümesinin bel kemiğini; çeşitlendirilmiş ticaret yapısı, artan ücretler ve iç tüketim oluşturmaktadır. İşgücü maliyetlerinin rekabetçi olmaya devam etmesi ülkeye yabancı yatırımları çekmeye yardımcı olmaktadır. Ekonomik zorluklar kapsamında ise; , iş ortamı eksiklikleri, bekleyen kamu sektörü reformları, artan eşitsizlik, altyapı eksikliği ve zayıf bir bankacılık sistemi yer almaktadır. Devlete ait şirketlerin özelleştirilmesinin ve vergi reformlarının 2019 yılında bütçe açığının telafi edilmesine yardımcı olmuştur. Fakat Vietnam'ın borcunun yaklaşık %40'ı orta veya uzun vadeli vadeli olduğu bilinmektedir ve söz konusu borcun %40'ının döviz cinsinden olması halen kur riskinin Vietnam için kırılganlık yaratmaya devam etmektedir. Ayrıca, ülkenin para birimi olan VND'yi büyük uluslararası para birimleri karşısında dar bir bant içinde tutmak ve yabancı rezervleri tahakkuk ettirmek için kamu makamlarının müdahaleleri devam etmektedir. Ülkedeki işsizlik oranının düşük kalmaya devam ettiği bilinmektedir. İşsizlik oranları yıllara göre sırasıyla; 2019 yılında % 2,2 oranında, 2020 yılında ise %3,3 oranındadır. 2021 yılındaki %2,7 oranında işsizlik seviyesinin 2022 yılında %2,4 olması beklenmektedir. (IMF, 2021).

 

VİETNAM’IN DIŞ TİCARETİ

Vietnam’da ihracat ve ithalat ile ilgili aktiviteler başlıca üç yasa ile düzenlenmiştir. Bunlar Ticaret Kanunu (2005), İhracat–İthalat Vergileri Kanunu (2006), Gümrük Kanunu (2014) ve bu kanunlar ile ilgili alt düzenlemelerdir. Vietnam yasal düzenlemelerine göre Vietnamlı bir firma, ihracat ya da ithalatı yasak veya izne bağlanmadığı sürece her türlü ürünün, yaptığı iş ya da faaliyet alanından bağımsız olarak ihraç ya da ithalatını yapabilir ancak yabancı bir firma için aynı kural geçerli değildir. Yabancı firmaların ticari hakları Vietnam’ın Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) üyeliği kapsamında yeniden düzenlenmiştir. Bu duruma göre Vietnam’da üretim yapan yabancı bir firma ürettiği malların ülke içinde pazarlamasını ve ihracatını petrol ürünleri hariç herhangi bir kısıtlama olmadan kendisi yapabilmektedir. Bununla birlikte üretim ile ilgili olmayan ticari faaliyetlerde kısıtlamalar mevcuttur. 1 Ocak 2008 tarihinde yapılan düzenlemeye göre Vietnam’da üretim yapmayan ancak ürünlerini Vietnam’da pazarlamak isteyen ya da Vietnam’a ihraç etmek isteyen yabancı firma bu işlemleri ancak bir acente ya da distribütör aracılığı ile yapabilmektedir. Bunun yanında yabancı firma Vietnamlı bir firma ile ortak girişim firması kurarak da ürünlerinin iç pazarda satış, dağıtım ve pazarlamasını yapabilir. 1 Ocak 2009 tarihi itibarıyla yabancı firmalar sermayesinin tamamı kendilerine ait yabancı yatırım firmaları kurabilmekte ise de bazı sektörlerde firmaların sermaye oranına kısıtlama getirilmiştir. (Kaynak: VİETNAM SOSYALİST CUMHURİYETİ PAZAR BİLGİLERİ, T.C. Ticaret Bakanlığı Dış Temsilcilikler ve Uluslararası Etkinlikler Genel Müdürlüğü) Ülkenin ithalat potansiyeline göre; 1. sırada İlaç ve Kimya, 2. sırada Tarım ve Hayvancılık, 3. sırada Demir Çelik ve Metal, 4. sırada Makine, 5. sırada Elektrik ve Elektronik, 6. sırada Tekstil ve 15. Sırada İklimlendirme sektörü yer almaktadır.

 

(Kaynak: https://www.kolayihracat.gov.tr/ulkeler/vietnam). 

 

VİETNAM’IN TÜRKİYE İLE TİCARETİ

Türkiye’nin Vietnam’a en fazla ihracat yaptığı sektörler makine ve mekanik parçalar, demir çelik, inorganik kimyasallar, pamuk ve otomotivdir. Son 5 yılda her biri artış gösteren bu sektörler arasından, yıllık ortalama %148 büyüme ile demir-çelik, en çok artış gösteren sektördür. Demir-çeliği, aynı yıllarda yıllık ortalama %72 büyüme ile inorganik kimyasallar ve yıllık ortalama %27 büyüme ile makine ve mekanik parçalar izlemektedir. Hem mevcut enerji üretiminde kaynağı hem de enerji üretimi dönüşümü aşamasında Vietnam’ın ihtiyaç duyacağı teknolojiler için iş birliği yapmak Türkiye’nin Vietnam’a ihracatının artması için potansiyel taşımaktadır. Buna ek olarak, Vietnam’da 2020’de başlaması planlanan Kuzey-Güney arası hızlı tren hattı ve iki büyük şehire (Hanoi ve Ho Chi Minh) demiryolu hattı projeleri, ülkenin demir-çelik ihtiyacını kayda değer oranda artırması beklenen iki projedir. Bu projelerden doğabilecek demir-çelik ihtiyacını ülkemiz üreticilerinin de değerlendirmesi, ihracat gelirlerimizi artırmak için faydalı olabilir. Türkiye’nin Vietnam’dan en fazla ithalat yaptığı sektörler elektrikli cihazlar, ayakkabı ve ayakkabı malzemeleri, makine ve mekanik parçalar, suni tekstil malzemeleri ve pamuklardır. Son 5 yılda, elektrikli cihazlar ve pamuk yıllık ortalama %2 büyüme ile artış gösteren sektörlerdir. Aynı yıllarda, suni tekstil malzemeleri yıllık ortalama -%17 daralma en çok düşüş gösteren sektördür. (Kaynak: https://www.kolayihracat.gov.tr/ulkeler/vietnam) 

 

İKLİMLENDİRME SEKTÖRÜ İTHALATI

2020 yılında yaşanan COVID- 19 pandemisi beraberinde Vietnam’ın ithalatındaki düşüş iklimlendirme sektörüne de yansımıştır. Vietnam iklimlendirme sektöründe Trade Map verilerine göre 5.216.722 Milyar $ ithalatı 2020 yılında Dünya toplamında gerçekleştirmiştir. 2019 yılına göre ithalat verilerinde azalış gözlenmiştir. Vietnam 2020 yılında sırasıyla Tesisat (%38,15), Klima (%23,26), Havalandırma (%18,13), Soğutma (%9,02), Isıtma(%8,44), Yalıtım (%2,99) ürünleri ithalatı gerçekleşmiştir.

 

VİETNAM’IN ISITMA SİSTEM VE ELEMANLARI İTHALATI (BİN USD)

Vietnam, 2020 yılında yaklaşık 440 milyon dolarlık Isıtma Sistem ve Elemanları ithalatı gerçekleştirmiştir. Bu ürün grubunda en çok ihraç edilen ürünlerden 5’i sırasıyla; “Diğer kurutucular”, “Buhar güç üniteleri için kondansörler”, “Sanayi-laboratuvarlara mahsus diğer fırınlar-elektriksiz”, ”Herhangi bir mahalli ısıtan diğer elektrikli cihazlar” ile “Elektrikli su ısıtıcılar, daldırma suretiyle ısıtıcı cihazlar” dır.

 

Vietnam Isıtma Sistem ve Elemanları İthalatının büyük bir kısmını Çin ve Güney Kore’ den yapmaktadır. Bu iki ülkeyi ise Malezya, Japonya, Hindistan izlerken Türkiye 21. sırada yer almaktadır.

 

VİETNAM’IN SOĞUTMA SİSTEM VE ELEMANLARI İTHALATI (BİN USD)

Vietnam, 2020 yılında yaklaşık 470 milyon dolarlık Soğutma Sistem ve Elemanları ithalatı gerçekleştirmiştir. Bu ürün grubunda en çok ihraç edilen ürünlerden 5’i sırasıyla; “Pastörize, kondanse etme vb. işler için cihaz, tertibat”, “Isı pompaları; diğer soğutucu-dondurucu tertibat olanlar”, “Isı değiştiriciler (eşanjörler)”, ” Vitrin, tezgah vb. tipi soğutucu-dondurucular” ile “Soğutucu/dondurucu-ısı pompalarına ait aksam-parçalar” dır.

 

Vietnam Soğutma Sistem ve Elemanları İthalatının büyük bir kısmını Çin ve Güney Kore’ den yapmaktadır. Bu iki ülkeyi ise Almanya, Japonya, ABD izlerken Türkiye 19. sırada yer almaktadır.

 

VİETNAM’IN KLİMA SİSTEM VE ELEMANLARI İTHALATI (BİN USD)

Vietnam, 2020 yılında yaklaşık 1,2 milyar dolarlık Klima Sistem ve Elemanları ithalatı gerçekleştirmiştir. Bu ürün grubunda en çok ihraç edilen ürünlerden 5’i sırasıyla; “Pencere/duvar tipi klimalar (tek bir gövde halinde)”, “Soğutma cihazlarında kullanılan kompresörler”, “Soğutma tertibatı bulunan diğer klima cihazları”, ” Klima cihazlarının aksam-parçaları” ile “Bir soğutucu ünite ve soğutma/ısıtma çevrimli klimalar” dır.

 

Vietnam Klima Sistem ve Elemanları İthalatının büyük bir kısmını Tayland ve Malezya’dan yapmaktadır. Bu iki ülkeyi ise Çin, Güney Kore, Endonezya izlerken Türkiye 19. sırada yer almaktadır.

 

VİETNAM’IN TESİSAT SİSTEM VE ELEMANLARI İTHALATI (BİN USD)

Vietnam, 2020 yılında yaklaşık 2 milyar dolarlık Tesisat Sistem ve Elemanları ithalatı gerçekleştirmiştir. Bu ürün grubunda en çok ihraç edilen ürünlerden 5’i sırasıyla; “Diğer muslukçu eşyası”, “Vulkanize kauçuktan conta, rondela ve diğer eşya”, “Poliüretanlardan gözenekli levha, yaprak, pelikül, lamlar”, “Diğer santrifüjlü pompalar” ile “Suyun filtre edilmesi/arıtılmasına mahsus cihazlar” dır.

 

Vietnam Tesisat Sistem ve Elemanları İthalatının büyük bir kısmını Çin ve Güney Kore’ den yapmaktadır. Bu iki ülkeyi ise Japonya, Tayland, ABD izlerken Türkiye 17. sırada yer almaktadır.

 

VİETNAM’IN HAVALANDIRMA SİSTEM VE ELEMANLARI İTHALATI (BİN USD)

Vietnam, 2020 yılında yaklaşık 946 milyon dolarlık Havalandırma Sistem ve Elemanları ithalatı gerçekleştirmiştir. Bu ürün grubunda en çok ihraç edilen ürünlerden 5’i sırasıyla; “Diğer motorlar için hava filtreleri”, “Diğer amaçlar için kullanılan komresör, vantilatör, aspiratör”, “Diğer vantilatörler-aspiratörler”, “Filtre, arıtma cihazlarının aksam, parçaları” ile “Soğutma tertibatı bulunan diğer klima cihazları” dır.

 

Vietnam Havalandırma Sistem ve Elemanları İthalatının büyük bir kısmını Çin ve Tayland’ dan yapmaktadır. Bu iki ülkeyi ise Güney Kore, Japonya, Malezya izlerken Türkiye 21. sırada yer almaktadır.

 

VİETNAM’IN YALITIM MALZEMELERİ İTHALATI (BİN USD)

Vietnam, 2020 yılında yaklaşık 155 milyon dolarlık Yalıtım Malzemeleri ithalatı gerçekleştirmiştir. Bu ürün grubunda en çok ihraç edilen ürünlerden 5’i sırasıyla; “Diğer cam lifi, cam yününden mamuller”, “Cüruf, kaya yünü vb. mineral yünler, karışımları (kütük, levha vb. halinde)”, “Camdan örtüler, şilteler, panolar; dokunmamış mensucattan eşya”, “Gözenekli kauçuktan; levha, tabaka ve şeritler” ile “Gözenekli kauçuktan çubuk ve profiller” dır.

 

Vietnam Yalıtım Malzemeleri İthalatının büyük bir kısmını Çin ve Güney Kore’ den yapmaktadır. Bu iki ülkeyi ise Tayland, Japonya, Taipei izlerken Türkiye 17. sırada yer almaktadır.

 

 

VİETNAM MÜTEAHHİTLİK VE TEKNİK MÜŞAVİRLİK SEKTÖRÜ

Hanoi Ticaret Müşavirliği tarafından, Vietnam'daki çelik fiyatlarında son dönemde görülen %40 artış sebebiyle yerel inşaat firmaları iflasın eşiğine geldiği belirtilmektedir. Bir apartman dairesi için bina maliyetinin yaklaşık yüzde 28'i ve yarı müstakil bir evin maliyetinin ise yüzde 35'i olan inşaat çeliğinin fiyatı şu anda kg başına yaklaşık 19.000 VNĐ (0,82 cent) olduğu ifade edilmektedir. Sorunun çözümü için, Vietnam İnşaat Müteahhitleri Birliği (VACC) Hükümete inşaat çeliği fiyatlarındaki ani artışla başa çıkmak için çözüm getirilmesini isteyen bir dilekçe göndermiştir. (Hanoi Ticaret Müşavirliği Dış Temsilcilikler ve Uluslararası Etkinlikler Genel Müdürlüğü, 29 Nis 2021, Vietnam İnşaat Firmaları Yüksek Çelik Fiyatları Nedeniyle İflasın Eşiğinde, https://dtybs.ticaret.gov.tr/blog/post/4781/)

 

VACC'nin dilekçesinde, yüksek fiyatların ülke çapındaki inşaat müteahhitlerini iflas etme riskiyle karşı karşıya bırakacağı, çoğu mücbir sebepler dışında ayarlamasız sabit birim fiyatlı sözleşmeler kullandıkları ve bu nedenle ev fiyatlarını artıramayacakları belirtildi. VACC, Hükümet Dairesine doğrudan bakanlıklara ve şubelere zammın nedenlerini incelemesini ve inşaat departmanlarından piyasa birim fiyatlarını güncellemelerini istemesini önerdi. Daha önce, hem Vietnam Çelik Birliği hem de Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'ndan Sanayi Bakanlığı, inşaat çeliği üretim kapasitesinin yılda yaklaşık 14 milyon ton olduğunu ve iç talebin yaklaşık 11 milyon ton olduğunu söyledi. Ancak, inşaat çeliği kıtlığı ve güçlü fiyat artışları devam ediyordu. 

Öte yandan, 2021'in başından bu yana çelik fiyatlarındaki artış, birçok çelik üreticisinin ilk çeyrekte iyi performans kaydetmesine yardımcı oldu. 

(Kaynak: Vietnam News, 28/04/2021, https://vietnamnews.vn/economy/935411/construction-firms-face-bankruptcy-as-steel-prices-soar.html)

 

Güney Doğu Asya’da ise Vietnam ve Malezya Singapur’lu teknik müşavirlik firmaları için ön plana çıkan ülkeler olup, nazım planı hazırlama, konut ve ticari yapılar için mimarlık hizmetleri gerçekleştirilen başlıca projelerdir. (Singapur Ticaret Müşavirliği, Singapur Müteahhitlik Ve Teknik Müşavirlik Sektörü Ülke Raporu, 2018, Hürol Karlı)

 

PRATİK BİLGİLER

 

1. SEKTÖREL DERNEKLER

Viet Nam Chamber of Commerce and Industry (VCCI)

Website: www.vcci.com.vn

 

Viet Nam Cooperative Alliance (VCA)

Website: www.vca.org.vn

 

Viet Nam Electronic Industries Association (VEIA)

Website: www.veia.org.vn

 

Viet Nam Association of Mechanical Industry (VAMI)

Website: www.vami.com.vn

 

Association of Southeast Asian Nations (ASEAN)

Website: https://asean.org/

 

The American Chamber of Commerce in Vietnam

Website: https://www.amchamvietnam.com/

 

2. SEKTÖREL FUARLAR

İsim: HVACR Vietnam

Tarih: 7-10 Temmuz 2021

Şehir/Ülke: SECC, HCMC

Kurum: Viet Nam SES Vietnam Exhibition Services Co., Ltd

Websitesi: ttp://www.hvacrseries.com/vietnam/en/home.html

 

3. PASAPORT VE VİZE İŞLEMLERİ

Vietnam’a girişte Umuma Mahsus (bordo) Pasaport hamilleri vizeye tabi iken Diplomatik, Hizmet ve Hususi Pasaport hamilleri vizeden muaftır. Vietnam, Türk vatandaşlarına vize uygulamaktadır. Konsolosluk sayfasında belirtilen evraklar ve vize başvuru formuyla birlikte Vietnam Konsolosluğuna veya aracı kurumlara başvurmanız gerekmektedir. Vize ücreti, yapılacak olan seyahatin süresine, seyahat yapmak isteyen kişinin mesleğine ve yaşına göre değişiklik göstermektedir.

 

4. TİCARETİ ETKİLEYEN KÜLTÜREL FAKTÖRLER

Vietnam’da da yerel gelenekler ve iş yapma biçimleri her ülkede olduğu gibi ticari faaliyetleri etkilemekte ve bu gelenekleri ve iş yapma biçimlerini başarılı olmak isteyen yabancı iş insanlarının önceden bilmeleri ticari faaliyetlerinde önemli bir husustur. Bu yüzden, yerel kültürel özellikleri ve özellikle ülkedeki iş yapış biçimleri konusunda bilgi sahibi olunması bu ülke ile olan ticari faaliyetlerde kolaylıklar sağlayacaktır.

 

Vietnam yerel iş kültürüne yönelik bazı özellikler aşağıda maddeler halinde belirtilmiştir,

• Vietnamlı yerel iş insanları yüz yüze görüşmeye oldukça önem vermektedirler. Bununla birlikte ilk görüşme sonrası ilave ziyaretler, telefon vb. iletişim araçları ile işin takibi olumlu sonuçlara olanak sağlamaktadır. Takip edilmeyen yüz yüze ziyaretler sonucunda satış bağlantısı kurulması çok mümkün görülmemektedir. Yüz yüze görüşme yapmadan sadece teklif göndererek satış bağlantısı yapmaya çalışmak pek olumlu sonuçlar vermemektedir.

• İlk defa Vietnam’a giden iş adamlarının Vietnamlı iş insanları ile ilk iş görüşmesinden sonra ikinci kere randevu alıp tekrar görüşmeleri önem arz etmektedir. İkinci buluşmanın dışarıda yapılması örneğin bir iş yemeği şeklinde yapılması daha faydalı olmaktadır.

• İlk tanışma aşamasında yabancı iş insanlarının bilinen ve tanınan üçüncü bir kişi tarafından takdim edilmeleri Vietnamlı iş insanlarını güven bakımından önem arz etmektedir. Tanıtacak üçüncü bir kişinin bulunmaması halinde; ilk tanışma aşamasında yabancı iş insanı karşı taraf ile ne için görüşmek istediğini ve maksadını açıkça anlatarak karşı tarafa güven vermesi gerekmektedir.

• İş görüşmelerine başlama ve sonuçlandırma genelde ziyaretçi tarafından yapılmaktadır.

• Vietnam’da isimlerde sırasıyla soyadı, orta isim ve kişilerin verilen ismi gelmektedir. Örneğin Mr. Nguyen Anh Quang isminde Nguyen soyadı, Anh baba adı ve Quang kişiye verilen isimdir. Kişilere hitap ederken asıl ismi ile hitap edilmektedir.

• Yerel iş insanları ile iş görüşmesi yapılırken iş görüşmesi bir yabancı dille yapılsa da yabancı iş insanlarının yanında bir tercüman bulundurması faydalı olmaktadır. Böylece verilmek istenen mesaj net ve anlaşılır bir şekilde karşı tarafa iletilebilir zira anlayış farkından yabancı iş insanının vermek istediği mesaj yerel ortakları tarafından farklı anlaşılabilmektedir.

• İş görüşmeleri sonunda sözlü mutabakatın mutlaka yazılı hale getirilmesi ve kayıt altına alınması gerekmektedir.

• Yerel iş insanları ile kişisel ilişki kurulurken onlarla yakından ilgilenmek, onların sıkıntı ve zorlukları hakkında konuşmak olumlu bir imaj vermektedir.

• Yerel iş insanları başlangıçta işin esası ile ilgili konular ve ana müzakerelere önem vermekte ancak işin detaylarına sıra gelince ilgisiz kalmaktadırlar.

• Yerel iş insanları ticaret politikaları ve ithalat düzenlemeleri ile ilgili fazla bilgi sahibi değillerdir ve bu konulara başlangıçta dikkat etmemektedirler. Aynı şekilde ithalat ile ilgili yeni düzenlemeler yapıldığında bu konularda iş yaptıkları yabancı iş insanlarına doğru ve zamanında bilgi verememektedirler. Bu nedenle Vietnam ile iş yapan iş insanlarımızın bu konudaki yasal değişiklikleri ya da düzenlemeleri kendilerinin takip etmelerinde fayda vardır.

• Yerel iş insanları aynı anda farklı iş kollarında ticari faaliyette bulunabilirler. Bu yüzden yabancıların ilgili olduğu alana gerekli ilgi göstermeyebilirler. Örneğin gıda perakende sektöründe faaliyette bulunan bir iş insanı aynı zamanda emlakçılık, araba kiralama vb., birbirleri ile bağlantılı olmayan sektörlerde faaliyette bulunabilmektedir. Bu durumda yabancıların ortak oldukları sektör ya da faaliyet alanı daha az karlı ise diğer sektörlere yoğunlaşıp o alanda daha az çaba gösterebilmektedirler.

• Bir Vietnamlıya bir şey verirken ya da uzatırken iki eliniz kullanmanız önerilmektedir. Görüşmelerin hemen başında kartvizit değişimi yapılması gerekmektedir. Kartviziti alırken ve verirken iki elle tutulması gerekmektedir. Vietnamlılar dakikliğe son derece önem vermektedir ve karşı tarafında da buna önem vermesini beklemektedir. Elde olmayan sebeplerden kaynaklanan gecikmeler hoşgörü ile karşılanmaktadır. Çok az Vietnamlının iyi derecede İngilizce konuştuğu göz önemde bulundurulduğunda tercüman konusuna dikkat edilmesi gerekmektedir. 

Vietnam’da iş kurmak isteyen bir yabancı iş insanının gerekli izinleri alması için doğrudan ilgili ve yetkili Bakanlığa gitmesi gerekmektedir. Bir kamu görevlisinin hayır dediği bir şeye başka kamu görevlisinin evet demesi çok zordur. Vietnam’da kararların komitelerde alındığı ve güç tek bir kişiye ait olmadığı için diğer Asya ülkelerinde olduğu gibi tanıdıkların devreye alınmasına pek imkan yoktur. Vietnamlılar ayrıca “hayır” dememeyi tercih etmektedir. Bu nedenle “evet” her zaman onay anlamına gelmemektedir. Bir Vietnamlı “no problem” derse aslında bir problemin olduğu bilinmektedir. Sözleşmelerin en az iki ya da üç kere gözden geçirilmesi gerekmektedir. Çok uzun süren bir bağımsızlık savaşının Vietnamlılara derin bir milli birlik verdiği ve özgürlüklerine çok değer verdikleri bilinmektedir. Vietnamlılar için aile hayatın merkezinde yer almaktadır. Vietnamlılar tanışma esnasında el sıkarken saygıyı göstermek için hafifçe eğilmeyi uygun görmektedirler. Elini uzatmayan yaşlı insanlar da eğilerek selamlanmaktadır. Vietnam’da yalnızca üst düzey insanlar birisini işaret parmağıyla çağırabilmektedir. (Özkan Aydın, 2021, Uluslararası İş Kültürü, 294-297)

 

5. PARA KULLANIMI 

Vietnam Dongu (VND) Vietnam'ın resmi para birimidir. Polimer paranın 2003 yılından itibaren kullanılmaya başlanmasından bu yana, Vietnam'da şu anda yalnızca 1.000 VND, 2.000 VND ve 5.000 VND değerinde kağıt banknotlar geçerlidir.

Ülkede çoğu ödeme Vietnam Dongu ile yapılmaktadır, ancak bazı oteller, restoranlar, turlar veya diğer hizmetler için ABD doları doğrudan kullanılabilmektedir. Ho Chi Minh City havaalanındaki yiyecek, içecek ve hediyelik eşya fiyatlarının hepsinin ABD doları cinsinden olduğu bilinmektedir. Çoğu büyük para birimi Vietnam'da değiştirilebilmektedir. ABD Doları bankalarda, otellerde, havalimanı döviz bürolarında ve kuyumcu dükkanlarında kolaylıkla değiştirilebilmektedir. Euro, AUD ve İngiliz Sterlini dahil diğer para birimleri bankalarda değiştirilebilir. Bankalarda, döviz ve çekler şehirdeki Eximbank, Vietcombank, Vietinbank, Agribank vb. bankalardan değiştirilmektedir. Bu işlem için %0,5 ile %2 arasında bir komisyon oranı uygulanmaktadır. Büyük otellerde para birimi değiştirilebilmektedir. Küçük otellerde bu işlem için bir hizmet ücreti alabilmektedir. Hanoi ve Ho Chi Minh City havaalanında bazı döviz bozdurma tezgahları bulunmaktadır. Altın ve kuyumcularda hiçbir ücret ödemeden para birimi değişikliği yapılabilmektedir.

Vietnam’ın 2005 yılında IMF ile yaptığı anlaşmaya göre; IMF izni olmadan ödemelerde ve uluslararası para transferlerine herhangi bir kısıtlamaya gitmeme, ayrımcı mali düzenlemeler ve çoklu döviz kuru uygulaması yapmama konusunda taahhüdü bulunmaktadır. İhracat ve ithalat ile ilgili para transferleri, borç ve krediler, net yatırım gelirleri, borç kredi faizleri, banka kredileri vb. bütün para transferleri serbestçe yapılabilmektedir. Genel kural olarak Vietnam içindeki tüm para transferleri VND olarak yapılmak zorunda olup bunun bazı istisnaları vardır. Yerli veya yabancı bir kişi Vietnam’a giriş ve çıkış esnasında üzerinde bulunan yabancı para, VND, seyahat çeki, altın tutarı 5.000 USD’den fazla ise bunu gümrükte deklare etmek zorundadır. Bu miktardan fazla miktarların yurtdışına çıkarılması için yetkili bir kredi kurumundan ya da Merkez Bankasından önceden izin alınması gerekmektedir.

(Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti Pazar Bilgileri, T.C. Ticaret Bakanlığı Dış Temsilcilikler ve Uluslararası Etkinlikler Genel Müdürlüğü, Kasım 2020,

https://ticaret.gov.tr/data/5fc8d68613b876f08c0b878d/Vietnam%20Pazar%20Bilgileri%20Kas%C4%B1m%202020%20pdf.pdf)

 

6. YEREL SAAT

Vietnam ICT (Indochina Time Zone) zaman diliminde yer almaktadır. Vietnam’ın başkenti Hanoi ile Türkiye yerel saati arasında 4 saat farkı vardır. Hanoi saati Türkiye saatine göre 4 saat ileridedir. Örneğin Türkiye’de saat 07:00 iken Vietnam’da saat 11:00’dır.

 

Raporun tamamına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.

 

https://www.isib.org.tr/wp-content/uploads/2021/08/Vietnam-Ulke-Raporu-1.pdf