GENEL BİLGİLER
Polonya Ekonomisine Genel Bakış
Polonya önemli ölçüdeki yüzölçümü, nüfus ve ekonomik potansiyeli ile orta büyüklükte bir Avrupa ülkesidir. GSYİH’da son yıllardaki artış nedeniyle dünya ekonomisindeki önemi ve payı yükselmektedir. Özelleştirme uygulamaları neticesinde, ülke Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleri içerisinde en fazla doğrudan yabancı sermaye yatırımlarına konu olan ülke durumundadır.
Ülkede alt yapı yatırımlarının hız kazanması, doğrudan yabancı sermayenin pazara olan ilgisinin kesintisiz devam etmesi ve tüketim harcamalarının mali krizden nispeten daha az etkilenmesi gibi nedenlerden ötürü Polonya, son yıllarda pozitif büyüme gösteren yegane AB üyesi ülke olmuştur. 2016 yılında %2,8 GSYİH artış hızı kaydedildi, 2017 yılı için %4,5 büyüme gerçekleşmiştir. Ülkede AB fonları kaynaklı alt yapı yatırımlarının devam etmesi, doğrudan yabancı sermayenin Polonya pazarına olan ilgisinin devam etmesi ve tüketim harcamalarının diğer Avrupa ülkelerine göre mali krizden nispeten daha az etkilenmesi gibi nedenlerden ötürü, Polonya ekonomisinin önümüzdeki dönemde de pozitif büyümesi muhtemeldir.
Kaynak: Ticaret Bakanlığı Polonya Ticaret Müşavirliği Raporu
Pratik Bilgiler
Para Kullanımı
Polonya mevzuatına göre, toplamı 15 000 Euro’yu aşmayan yabancı veya yerli paranın ülkeden çıkarılması serbesttir. 15 000 Euro’nun üzerindeki meblağın ihracatı ise, Merkez Bankası tarafından verilen izne tabidir. Bankalar aracılığıyla döviz transferi 48 saatten önce yapılabilmektedir.
Pasaport ve Vize İşlemleri
Polonya diplomatik pasaport (kırmızı), üst düzey memurlar için düzenlenen hususi pasaport (yeşil) ve hizmet pasaportu (gri) hamili vatandaşlarımıza vize uygulamamaktadır. Umuma mahsus pasaport (lacivert) sahipleri için ise Türkiye’den Polonya’ya seyahatlerde vize alma zorunluluğu bulunmaktadır.
Resmi Tatiller ve Çalışma Saatleri
Polonya’da resmi kuruluşlarda mesai saatleri, hafta içi her gün (bazı yerlerde cumartesi de dahil) sabah 08.00 ’den akşam 16.00’ya kadardır. Sanayi işletmelerin büyük bölümünde ilki 06.00-14.00 saatleri arası ve ikincisi ise 14.00-22.00 saatleri arası olmak üzere çift vardiyalı sistem uygulanmaktadır. Ülkede öğle yemeği arası bulunmamaktadır. Ancak, iş görüşmesi amaçlı öğle yemekleri gittikçe yaygınlaşmaktadır.
Resmi tatiller
1 Ocak Yılbaşı Günü
6 Ocak Katolik Yortusu
8-9 Nisan Paskalya
1 Mayıs İşçi Bayramı
3 Mayıs Anayasa Tatili
7 Haziran Katolik Yortusu
15 Ağustos MeryemAna’nın Cennete alınması
1 Kasım ZAzizler Bayramı
11 Kasım Bağımsızlık Günü
25-26 Aralık Noel Bayramı
Kullanılan Lisan
Ülkenin resmi dili Lehçe’dir. Büyük kentlerde İngilizce ile iletişim kurmak giderek yaygın hale gelmektedir. Ancak, halk ile Rusça ve Almanca olarak iletişim kurmak daha kolaydır.
Ulaşım
Türk Hava Yolları (THY) ve Polonya Havayolları (LOT) tarafından haftanın her günü İstanbul-Varşova arasında seferler düzenlenmektedir.
Ülke içi ulaşımda en yaygın olarak kullanılan araç trendir. Otobüslere göre daha ucuz ve hızlı olan trenler, çok yaygın bir istasyon ağına da sahiptir.
İklim Özellikleri Coğrafi konumu ve yüzey özellikleri bakımından Polonya iklimini belirleyen iki önemli faktör vardır. İklim deniz ve karasal iklimler arasında geçiş özelliği göstermektedir. Kış ayları ılıman veya soğuk , yazlar serin ve yağışlı veya sıcak ve kurak geçmektedir. Genellikle, yaz ayları sıcak ve ziyaret için en keyifli zamandır. Ancak bol güneş ve yağmur Polonya ikliminin karakteristik özelliklerindendir. Bahar, Mart ayında başlayıp Nisan ve Mayıs aylarına kadar -1 'den +20 ° C'ye kadar değişiklik göstermektedir. Temmuz, yılın en sıcak geçen ayıdır ve yazın kalan aylarında da 21 ila 32 ° C'ye kadar olan sıcaklıklarda hava oldukça sıcak geçmektedir. Eylül ayı Polonya'nın sonbaharının başlangıcıdır. Polonya'da kış erken gelir ve Kasım aylarının ortalarında özellikle Aralık ayında soğuk olur ve sıcaklık bazen sıfırın altında -30 ° C düşmektedir. Kış Aralık-Mart sürer ve kar kısa veya daha uzun dönemini kapsamaktadır. Yüksek dağlarda kar yağışı Nisan ayına kadar sürmektedir.
Polonya Genel Dış Ticareti
Polonya’nın 2004 yılındaki AB üyeliğine kadar 23 Nisan 1974 tarihli Ticaret Anlaşması ve 4 Ekim 1999 tarihli Serbest Ticaret Anlaşması çerçevesinde şekillenen Türkiye-Polonya ticari ilişkileri, bu tarihten itibaren Gümrük Birliği esasına dayanarak yürütülmektedir.
Polonya ile ülkemizin karşılıklı dış ticaret rakamları incelendiğinde, Polonya’nın genel olarak Türkiye’ye ticaret fazlası verdiği, bir diğer ifade ile Türkiye’den aldığından daha fazlasını sattığı görülmektedir. Bununla birlikte ülkemizin dış ticaret açığı 2013 yılında 1 milyar 126 milyon dolar iken yıllar itibariyle azalma göstermiş ve nihayetinde 2017 yılında 374 milyon dolara kadar gerilemiştir.
Türkiye-Polonya karşılıklı dış ticaretin yarıdan fazlasını otomotiv sektöre ve bunun aksam ve parçaları oluşturmaktadır. Gerek Türkiye’nin Polonya’ya ihracatında, gerekse Polonya’dan ithalatında ilk sırayı otomotiv sektörü almaktadır.
Türkiye’nin Polonya’ya ihracatında otomotiv sektörünü sırasıyla tekstil-konfeksiyon ürünleri (Tişört, fanila, diğer iç giyim eşyası ile gölek ve bluzlar), kabuklu meyveler İklimlendirme sektöründen 49 milyon dolar ihracat rakamı ile Buzdolapları, dondurucular, soğutucular, ısı pompaları takip etmektedir.
Türkiye ise Polonya’dan sırasıyla otomotiv, televizyon, bilgi işlem cihazları ile otomotiv lastikleri ithal etmektedir.
POLONYA’NIN İKLİMLENDİRME SEKTÖRÜ İTHALATI
Ürün Grupları Bazında İklimlendirme Sektörü İthalatı
Polonya’nın İklimlendirme Sektörü ithalatı, 2017 yılında bir önceki yıla göre % artışla 7 milyar 97 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Ülkenin sektör ithalatındaki en büyük pay 3,2 milyar dolar ithalat değeri ile tesisat sistem ve elemanları ürün grubuna aittir. Bunu sırasıyla havalandırma, klima, ısıtma, soğutma ve yalıtım ürünleri izlemektedir.
Ülkemiz, Polonya’ya 143,5 milyon dolarlık iklimlendirme sektörü ihracatı gerçekleştirmiş bulunmaktadır. Polonya İklimlendirme Sektörü ithalatından %2,02 oranında pay almaktadır. Bu oran ülkemizin dünya ithalatından aldığı paydan oldukça yüksek bir düzeydedir.
Ülkemizin Polonya’ya yapmış olduğu sektör ihracatına bakıldığında, ısıtma sistem ve elemanlarında oldukça güçlü bir durumda olduğu görülmektedir. Polonya’nın toplam ısıtma sistem ve elemanları ithalatının %7,22’si ülkemizce karşılanmaktadır.
Yine soğutma sistem ve elemanlarında da ülkemizin rekabet avantajı bulunmaktadır. Bu ürün grubunda ülkenin toplam ithalatının %3’ü ülkemiz tarafından karşılanmaktadır.
Polonya’nın Isıtma Sistem ve Elemanları İthalatı
Polonya, 2017 yılında yaklaşık 680 milyon dolarlık Isıtma Sistem ve Elemanları ithalatı gerçekleştirmiştir. Bu ürün grubunun ithalatının yarıya yakınını (%44) merkezi ısıtma kazanları ile bunların aksam ve parçaları ile kazanlar için yardımcı cihazlar oluşturmaktadır.
Bunu sırasıyla radyatörler, elektrikli su ısıtıcıları ile demir/çelikten sobalar takip etmektedir.
Aşağıdaki tablodan görüleceği üzere Polonya’ya Isıtma Sistem ve Elemanları İthalatının yarıdan fazlasını sektörün güçlü ülkeleri Almanya ve İtalya’dan karşılanmaktadır. Bu iki ülkeyi ise Çin ve Türkiye izlemektedir.
Polonya’nın Soğutma Sistem ve Elemanları İthalatı
Polonya, 2017 yılında yaklaşık 615 milyon dolarlık Soğutma Sistem ve Elemanları ithalatı gerçekleştirmiştir. Bu ürün grubunun ithalatının %37’sini Soğutucu/dondurucu-ısı pompalarına ait aksam-parçalar ile Vitrin, tezgah vb. tipi soğutucu-dondurucular oluşturmaktadır. Bunu sırasıyla Isı değiştiriciler (eşanjörler), ısı değişikliği yöntemi ile maddeleri işlemek için cihazların aksam-parçaları ile diğer soğutucu-dondurucu tertibat olan ısı pompaları takip etmektedir.
Soğutma sistem ve elemanlarında Çin Halk Cumhuriyeti’nin 90 milyon dolar ihracat ile ilk sırayı aldığı görülmektedir. Bunu Polonya’nın komşu ve yakın ülkeleri Almanya, İtalya, Fransa, Hollanda ve Çek Cumhuriyeti takip etmektedir.
Polonya, 2017 yılında yaklaşık 864 milyon dolarlık Klima Sistem ve Elemanları ithalatı gerçekleştirmiştir. Bu ürün grubunun ithalatında ilk sırayı 305 milyon dolarlık ithalat ile Hava, gaz pompası, kompresörü, vantilatör vb. aksamı, parçaları alırken bunu sırasıyla Klima cihazlarının aksam-parçaları, soğutma cihazlarında kullanılan kompresörler ile Pencere/duvar tipi klimalar takip etmektedir.
Polonya’nın Klima sistem ve elemanları ithalatında aslan payını Çin, Almanya ve Japonya almaktadır. Yine bu sektörde güçlü olan Güney Kore ise bu üç ülkeyi takip etmektedir. Ülkemiz ise 12,5 milyon dolarlık ihracat ile 16. Sırada yer bulmuştur.
Polonya’nın Havalandırma Sistem ve Elemanları İthalatı
Polonya, 2017 yılında yaklaşık 1 milyar 480 milyon dolarlık Havalandırma Sistem ve Elemanları ithalatı gerçekleştirmiştir. Bu ürün grubunun ithalatında ilk sırayı 660 milyon dolarlık ithalat ile Diğer motorlar için hava filtreleri alırken bunu sırasıyla Diğer amaçlar için kullanılan kompresör, vantilatör, aspiratörler, Diğer vantilatörler-aspiratörler ile Filtre, arıtma cihazlarının aksam, parçaları takip etmektedir.
Polonya’nın Havalandırma sistem ve elemanları ithalatının yarıya yakınını Almanya tek başına karşılamaktadır. Almanya’yı sırasıyla Çin ve İtalya takip etmektedir. Ülkemiz ise 22 milyon dolarlık ihracat ile 12. Sırada yer bulmuştur.
Polonya’nın Tesisat Sistem ve Elemanları İthalatı
Polonya, 2017 yılında yaklaşık 3 milyar 240 milyon dolarlık Tesisat Sistem ve Elemanları ithalatı gerçekleştirmiştir. Bu ürün grubunun ithalatında ilk sırayı 700 milyon dolarlık ithalat ile Diğer diğer muslukçu alırken bunu sırasıyla kauçuktan conta ve rondelalar ile diğer strifüjlü pompalar takip etmektedir. Bu ürün grubunda kararlı bir ithalat artışı bulunmaktadır.
Polonya’nın Tesisat sistem ve elemanları ithalatında yine Almanya önemli bir oyuncu konumundadır. Almanya’yı sırasıyla Çin, İtalya, Fransa ve İspanya takip etmektedir. Ülkemiz ise 40 milyon dolarlık ihracat ile 15. Sırada yer bulmuştur.
Polonya’nın Yalıtım Sistem ve Elemanları İthalatı
Polonya, 2017 yılında yaklaşık 220 milyon dolarlık Yalıtım ürünleri ithalatı gerçekleştirmiştir. Bu ürün grubunun ithalatında ilk sırayı 80 milyon dolarlık ithalat ile Cüruf, kaya yünü vb. mineral yünler yer almaktadır. Polonya ithalatında Çek Cumhuriyet, Çin, Almanya ve Litvanya önemli aktörler olarak yer almaktadır.
GENEL DEĞERLENDİRME
Polonya, özellikle Avrupa Birliği’ne dahil olduktan sonra dış ticaret hacmini oldukça artırmıştır. Ülkemizin de Gümrük Birliği kapsamında olması sayesinde iki ülke arasındaki dış ticaret hacmi de hızlı bir gelişme göstermiştir.
Ülkemiz, Polonya’ya 143,5 milyon dolarlık iklimlendirme sektörü ihracatı gerçekleştirmiş bulunmaktadır. Polonya İklimlendirme Sektörü ithalatından %2,02 oranında pay almaktadır. Bu oran ülkemizin dünya ithalatından aldığı paydan oldukça yüksek bir düzeydedir.
İhracatının büyük bir bölümünü Almanya, İngiltere ve İtalya gibi kalite standartları yüksek ülkelere gerçekleştiren Türk İklimlendirme Sektörü için Polonya’ya mevcut ihracat hacmini artırması gayet olanaklı bulunmaktadır.
Polonya’nın ülkemiz müteahhitlik sektörü için önemli bir potansiyel arz etmesine rağmen, sektördeki zorlu rekabet koşulları, düşük kar marjları ve bürokratik güçlükler gibi nedenlerle 2009 yılına kadar kamu ihalelerinden önemli pay alınması mümkün olamamıştır. Ülkemiz kökenli müteahhitlik firmaları, geçmiş dönemde daha çok kendi imkanlarıyla iş merkezleri, toptancı halleri, alışveriş merkezleri, ofis ve konut inşaatlarıyla iştigal etmişlerdir.
Polonya’da Türk müteahhitleri bugüne kadar toplam 1 milyar doların üzerinde proje üstlenmiş bulunmaktadır. Polonya’nın ülkemiz müteahhitlik sektörü için önemli bir potansiyel arz etmesine rağmen, sektördeki zorlu rekabet koşulları, düşük kar marjları ve bürokratik güçlükler gibi nedenlerle 2009 yılına kadar kamu ihalelerinden önemli pay alınması mümkün olamamıştır. Ülkemiz kökenli müteahhitlik firmaları, geçmiş dönemde daha çok kendi imkanlarıyla iş merkezleri, toptancı halleri, alış merkezleri, ofis ve konut inşaatlarıyla iştigal etmişlerdir.
Ayrıca ülkemiz firmaları, Polonyalı veya AB firmaları tarafından ihalesi kazanılan altyapı projelerine giderek artan bir şekilde taşeron olarak katılmaktadırlar. Halen birçok ülkemiz firması Polonya’nın çeşitli bölgelerinde atık su, kanalizasyon ve çevre düzenlemesi projelerinde faaliyette bulunmaktadırlar.
Diğer taraftan, Polonya kamu ihale prosedürlerinin AB kuralları çerçevesinde serbestleştirilmesi ve basitleştirilmesi, AB fonlarının özellikle altyapı ve çevre projeleri için giderek artan ölçüde Polonya’ya aktarılmasıyla birlikte ülkemiz firmalarının Polonya pazarındaki şansını arttırmaktadır.
(Kaynak: Ticaret Bakanlığı Polonya Ticaret Müşavirliği raporları)
Haberleri paylaşmak ister misiniz ?
