YERALTI SOĞUK DEPOLARDA İÇ ÜNİTE SEÇİMLERİ
Hayati CAN
Makina Mühendisi
FRİTERM A.Ş.
İş Geliştirme Müdürü
Türkiye’de özellikle Nevşehir / Ürgüp bölgesinde limon ve patates için kurulan yer altı depoları yaygınlaşmaktadır. Bölgenin toprak ve iklimsel özellikleri sayesinde ekonomik soğuk depo işletmeciliğine olanak sağlayan bu uygulamalarda soğutucu seçimi özel bir önem taşıyor.
Bölgenin dış hava sıcaklık değerleri ile toprak altı değerleri iyi incelenmeli ve kapasite değeri bu doğrultuda saptanmalıdır. Bu doğrultuda cebri soğutmaya ihtiyaç duyulursa, ihtiyaç kapasite hesaplanmalıdır. Bu noktada muhafaza edilecek ürünün sıcaklık ve nem değeri dikkate alınmalıdır.
Tesislerde yaygın olarak Freon akışkanlı ürünler kullanılsa da, sulu/glikollü ve amonyaklı tesisler de kurulabilmektedir. Bu seçimlerde kapasiteler belirleyici olabilmektedir. Sulu glikollü veya amonyaklı soğutucu seçiminde paslanmaz borulu ürün kullanımı uzun ömür ve enerji tasarrufu açısından önemlidir.
Toprakaltı depolarda yüksek korozif etkiyi dikkate alan bir soğutucu malzeme seçimi kritik öneme sahiptir. Biz boru seçiminde paslanmaz, kanat seçiminde AlMg3 ve dış kasada yüksek dayanıma sahip (paslanmaz, aluminyum veya magnelis kaplı saclar ile dış kasanın ekstra olarak kaplandığı) malzeme seçimi önemlidir.
Hava akışının iyi olması, ürün açısından çok önemlidir. Özellikle çuval ve yığma yöntemleri, üründe açığa çıkan etilenin uzaklaştırılamaması nedeniyle, ürün bozulmalarına yol açabilir. Bu nedenle arasından hava geçişine imkan verecek özel kasalar tasarlanmalıdır.
Yüksek hava debisi ihtiyacını karşılamak için büyük ve güçlü fanlar tercih edilmelidir.
Taze hava sirkülâsyonu enerji tasarrufu için yaygın kullanılan bir metoddur. Bu durumda iç ortam nem değeri takip edilmeli ve gerekirse ek nemlendirme uygulamasına gidilmelidir.
